پرسش مهر رئیس جمهور و پاسخ به آن

قبل از پاسخ به سوال شما باید بگویم که انتخاب موضوع خشونت به عنوان پرسش مهر چالش جالبی برای دانش آموزان بود چراکه آنها به عنوان پابه های اصلی آینده کشور خود از نزدیک با عوامل خشونت آشنا شده و آنها را به خوبی شناختند که این امر می تواند گام مهمی در جهت ایجاد یک جامعه سالم باشد.

اما در پاسخ به سوال شما باید بگویم که از نظر بنده عامل اصلی ایجاد و ترویج یا عامل کاهنده خشونت در هر جامعه ایی سیستم آموزش و پرورش آن جامعه است. برای توضیح دقیق تر باید بگویم که بسیاری از ما تا دوران قبل از مدرسه و در کانون خانواده تربیت سالم و نسبتا درستی را دریافت میکنیم. اما با ورود دانش آموزان به بسیاری از مدارس این تربیت درست از مسیر اصلی خود خارج شده و جای خود را به نوع اشتباه و خشونت آمیز آن می دهد. به علاوه این موضوع در مناطق فقیرنشین شهرها بسیار شدیدتر است. همه ما میدانیم که مدرسه محلی برای کسب دانش و تربیت مناسب برای همه دانش آموزان می باشد، به علاوه برای بسیاری از دانش آموزان مدرسه اولین اجتماعی بزرگی است که به صورت جدی به آن وارد می شوند و لذا رفتار اصلی بیشتر آنها در این محیط و تحت عواملی مانند دوستان شکل می گیرد.

متاسفانه شرایط مدارس فقیرنشین کشور ما وخیم و نامناسب است به گونه ایی که بعضی از این مدارس به محلی برای ترویج خشونت تبدیل شده که عوامل این موضوع روشن و واضح می باشد. از جمله این عوامل می توان به بی توجهی مسئولان اجرایی (مخصوصا در دوران دبیرستان به علت شرایط خاص دانش آموزان) و البته مشاوران مدارس اشاره کرد. به عنوان مثال خود من در مدارس نواحی مختلفی تحصیل داشته ام و در تمام این مدارس حضور مشاور حدود یک تا دو ساعت در هقته بیشتر نبوده. این درحالی است که در کشور های توسعه یافته در صورتی که عوامل اجرایی مدرسه احساس کنند خطری دانش آموزی را تحدید میکند، مخصوصا اگر آن خطر از لحاظ روحی باشد، ساعت های زیادی را به رفع مشکل دانش آموز خود اختصاص می دهند و از هیچ اقدامی کوتاهی نمی کنند.

چنین مشکلی جز با نظارت بیشتر بر این مدارس قابل رفع نیست، البته این مورد به معنی صلب آذادی های فردی و اجتماعی دانش آموزان نمی باشد، بلکه صرفا خارج کردن محیط مدرسه از مسیر اشتباه است که می تواند موجب کاهش قابل توجه میزان خشونت در جامعه شود. چندی پیش مقاله جالبی را مطالعه کردم که به صورت کلی به عوامل ایجاد گروه های تروریستی و تکفیری پرداخته بود. در این مقاله عامل اصلی رشد این گروه ها مدارسی شناخته شد که در آنها تفکرات تکفیری و تندرویانه تدریس می شد ( در افغانستان و پاکستان) و لذا از این مورد می توان بر اهمیت گروه های آموزشی و تاثییر آنها بر اجتماع پی برد. نباید فراموش کرد که تربیت درست می تواند مانع ایجاد و رشد بسیاری از انواع خشونت شود که امروزه به معضل بسیاری از جوامع تبدیل شده.

عامل مهم دیگر عدم علاقه تعداد قابل توجهی از دانش آموزان به درس هاست. مدارس ما فضایی خشک و رسمی دارند که در آنها تمام تلاش معلم، اتمام کتاب درسی است. از سوی دیگر انتظار والدین بر نتایج عالی تحصیلی استرس و فشار بر دانش آموز را تشدید می کند و او را به سمت افسردگی یا خشونت سوق می دهد. البته نمی توان آنها را سرزنش کرد، چرا که این وظیفه اصلی معلمان و مسئولان مدرسه است که والدین را از لحاظ میزان مشکل بودن درس ها و فشار موجود بر دانش آموز توجیح کنند. جالب است که بسیاری از کشورهای توسعه یافته و پیشگام در عرصه علم و صنعت از سال ها پیش به اصلاح چنین سیستم آموزشی پرداخته و مبنای درس دانش آموزان را کار عملی و نه فقط نظریات تئوری قرار داده اند.

 البته عوامل دیگری هم مثل فقر می تواند موجب ترویج خشونت در جامعه شود اما می توان با به کار گیری سیستم آموزشی کارامد به میزان زیادی از تاثییر این عوامل بر جامعه کاست.در آخر باید بگویم امید است که نظرات ما دانش آموزان موردتوجه جناب رئیس جمهور قرار گیرد وایشان اقدامات لازم را برای تغییرات انجام دهند.

با سپاس از جناب آقای روجانی